Ba Bệnh Ung Thư Phụ Khoa Phổ Biến Nhất Ở Phụ Nữ Việt Nam: Nhận Biết Sớm và Phòng Ngừa Hiệu Quả

Ung thư phụ khoa là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe của phụ nữ trên toàn thế giới, và Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ mắc ung thư phụ khoa ở Việt Nam đang có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Ba loại ung thư phụ khoa phổ biến nhất là ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng và ung thư nội mạc tử cung. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng, cũng như hiểu rõ về các biện pháp phòng ngừa, đóng vai trò then chốt trong việc cải thiện tiên lượng và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Ung thư cổ tử cung: Hiểm họa từ HPV

Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ Việt Nam. Theo số liệu từ Globocan 2020, ước tính mỗi năm Việt Nam có khoảng 4.177 ca mắc mới và 2.420 ca tử vong do ung thư cổ tử cung. Nguyên nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung là do nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus), đặc biệt là các chủng HPV nguy cơ cao như HPV 16 và HPV 18. Cơ chế gây bệnh diễn ra như sau: sau khi xâm nhập vào tế bào biểu mô cổ tử cung, HPV có thể gây ra những thay đổi bất thường trong tế bào. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, những thay đổi này có thể dẫn đến ung thư.

Triệu chứng của ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm thường không rõ ràng, khiến bệnh khó phát hiện. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng như: ra máu âm đạo bất thường (sau khi quan hệ tình dục, giữa chu kỳ kinh nguyệt, hoặc sau mãn kinh), đau vùng chậu, và dịch âm đạo có mùi hôi. Ví dụ điển hình: bệnh nhân N.T.H, 35 tuổi, đến khám tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương vì ra máu âm đạo bất thường sau khi quan hệ. Sau khi thực hiện các xét nghiệm sàng lọc, bệnh nhân được chẩn đoán ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm và được điều trị kịp thời, giúp cải thiện đáng kể tiên lượng bệnh.

Để phòng ngừa ung thư cổ tử cung, các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ nên thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ (Pap smear hoặc xét nghiệm HPV) và tiêm vắc-xin HPV. Nghiên cứu gần đây từ Đại học Y Hà Nội cho thấy việc tiêm vắc-xin HPV có thể giảm tới 70% nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

Ung thư buồng trứng: Kẻ giết người thầm lặng

Ung thư buồng trứng thường được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" vì các triệu chứng thường mơ hồ và dễ bị bỏ qua. Đây là loại ung thư phụ khoa có tỷ lệ tử vong cao nhất. Cơ chế bệnh sinh của ung thư buồng trứng rất phức tạp và chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng có một số yếu tố nguy cơ đã được xác định, bao gồm: tiền sử gia đình có người mắc ung thư buồng trứng hoặc ung thư vú, tuổi tác cao, thừa cân béo phì, và chưa từng sinh con.

Các triệu chứng của ung thư buồng trứng có thể bao gồm: đầy bụng, khó tiêu, đau vùng chậu, đi tiểu thường xuyên, và thay đổi thói quen đại tiện. Tuy nhiên, những triệu chứng này thường không đặc hiệu và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Theo WHO, tỷ lệ mắc ung thư buồng trứng ở Việt Nam là khoảng 6/100.000 phụ nữ. Ví dụ, một nghiên cứu tại Bệnh viện K cho thấy nhiều bệnh nhân ung thư buồng trứng chỉ được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, khi bệnh đã lan rộng ra ngoài buồng trứng.

Hiện nay, chưa có phương pháp sàng lọc hiệu quả cho ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, phụ nữ nên chú ý đến các triệu chứng bất thường và đi khám bác sĩ ngay khi có bất kỳ lo ngại nào. Chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể cải thiện đáng kể tiên lượng bệnh.

Ung thư nội mạc tử cung: Liên quan đến nội tiết tố

Ung thư nội mạc tử cung là loại ung thư phụ khoa phổ biến nhất ở các nước phát triển và đang có xu hướng gia tăng ở Việt Nam. Theo nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Việt Nam năm 2023, có tới 73% trường hợp mắc ung thư nội mạc tử cung liên quan đến tình trạng tăng estrogen kéo dài, chẳng hạn như ở phụ nữ béo phì, phụ nữ sử dụng liệu pháp hormone thay thế, hoặc phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Cơ chế bệnh lý diễn ra như sau: estrogen kích thích sự tăng sinh của tế bào nội mạc tử cung. Nếu sự tăng sinh này không được kiểm soát bởi progesterone, nó có thể dẫn đến ung thư.

Triệu chứng điển hình của ung thư nội mạc tử cung là ra máu âm đạo bất thường sau mãn kinh. Các triệu chứng khác có thể bao gồm: đau vùng chậu, và dịch âm đạo có mùi hôi. So với 10 năm trước, các số liệu hiện tại cho thấy tỷ lệ mắc ung thư nội mạc tử cung đã tăng khoảng 15%. Ví dụ điển hình: bệnh nhân L.T.T, 60 tuổi, đến khám tại bệnh viện vì ra máu âm đạo sau mãn kinh 5 năm. Sau khi thực hiện các xét nghiệm cần thiết, bệnh nhân được chẩn đoán ung thư nội mạc tử cung giai đoạn sớm và được điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ tử cung.

Để phòng ngừa ung thư nội mạc tử cung, phụ nữ nên duy trì cân nặng hợp lý, kiểm soát tốt các bệnh lý nội tiết (như PCOS), và thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng liệu pháp hormone thay thế. Tầm soát ung thư nội mạc tử cung (nếu có chỉ định) cũng có thể giúp phát hiện sớm bệnh.

Việc chủ động tìm hiểu thông tin, thực hiện các biện pháp phòng ngừa và tầm soát ung thư phụ khoa định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bản thân. Hãy đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện.

Nguồn tham khảo:

• Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)
• Globocan 2020
• Viện Y tế Quốc gia Việt Nam
• Đại học Y Hà Nội
• Bệnh viện K