Viêm Gan Virus - Loại Bệnh Phổ Biến Nhất Thế Giới

Viêm gan virus là tình trạng viêm và tổn thương gan do nhiễm virus gây ra. Đây là một trong những bệnh gan phổ biến nhất trên thế giới, với nhiều loại virus khác nhau (viêm gan A, B, C, D, E). Mỗi loại virus có đường lây truyền, mức độ nguy hiểm và biện pháp phòng ngừa khác nhau. **Các loại viêm gan virus phổ biến:** 1. **Viêm gan A (HAV)**: - **Đường lây**: Chủ yếu qua đường phân-miệng, nước và thực phẩm bị nhiễm virus. - **Triệu chứng**: Mệt mỏi, buồn nôn, vàng da, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu. - **Diễn biến**: Thường tự khỏi sau 4-8 tuần, không gây bệnh gan mạn tính. - **Phòng ngừa**: Tiêm vaccine viêm gan A, vệ sinh cá nhân, an toàn thực phẩm. 2. **Viêm gan B (HBV)**: - **Đường lây**: Máu, dịch tiết sinh dục, từ mẹ sang con khi sinh. - **Triệu chứng**: Từ không triệu chứng đến mệt mỏi, vàng da, đau bụng, sốt. - **Diễn biến**: 90% người lớn khỏi hẳn, 5-10% chuyển sang mạn tính, có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan. - **Phòng ngừa**: Tiêm vaccine viêm gan B, quan hệ tình dục an toàn, không dùng chung kim tiêm. 3. **Viêm gan C (HCV)**: - **Đường lây**: Chủ yếu qua đường máu, hiếm khi qua đường tình dục. - **Triệu chứng**: Thường không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, dễ bị bỏ qua. - **Diễn biến**: 75-85% chuyển sang mạn tính, nguy cơ cao xơ gan, ung thư gan. - **Phòng ngừa**: Hiện chưa có vaccine, tránh tiếp xúc với máu nhiễm, an toàn truyền máu. 4. **Viêm gan D (HDV)**: - **Đặc điểm**: Chỉ xảy ra ở những người đã nhiễm virus viêm gan B. - **Đường lây**: Tương tự viêm gan B (máu, dịch sinh dục). - **Diễn biến**: Làm tăng nặng viêm gan B, tổn thương gan nhanh hơn. - **Phòng ngừa**: Tiêm vaccine viêm gan B (phòng ngừa gián tiếp). 5. **Viêm gan E (HEV)**: - **Đường lây**: Qua đường phân-miệng, nước uống bị ô nhiễm. - **Triệu chứng**: Tương tự viêm gan A. - **Diễn biến**: Thường tự khỏi, nguy hiểm với phụ nữ mang thai (tỷ lệ tử vong 20%). - **Phòng ngừa**: Vệ sinh cá nhân, an toàn thực phẩm và nước uống. **Triệu chứng chung của viêm gan virus:** Nhiều người nhiễm virus viêm gan không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ. Khi có triệu chứng, thường gặp: - Mệt mỏi, uể oải - Vàng da, vàng mắt - Nước tiểu sẫm màu - Phân nhạt màu - Buồn nôn, chán ăn - Đau vùng gan (hạ sườn phải) - Sốt, đau cơ, đau khớp **Biến chứng nguy hiểm của viêm gan virus:** - Viêm gan tối cấp (suy gan cấp) - Viêm gan mạn tính - Xơ gan - Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) - Suy gan **Chẩn đoán viêm gan virus:** - Xét nghiệm chức năng gan (ALT, AST, bilirubin...) - Xét nghiệm huyết thanh học tìm kháng nguyên, kháng thể virus - Xét nghiệm PCR phát hiện vật liệu di truyền virus - Siêu âm gan - Sinh thiết gan (trong một số trường hợp) **Phòng ngừa viêm gan virus:** 1. **Tiêm vaccine**: - Vaccine viêm gan A - Vaccine viêm gan B 2. **Vệ sinh cá nhân**: - Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng - Uống nước đun sôi hoặc nước đóng chai - Thực phẩm nấu chín kỹ 3. **Phòng ngừa lây qua đường máu**: - Không dùng chung kim tiêm, bơm tiêm - Không dùng chung dao cạo, bàn chải đánh răng - Thận trọng khi xăm hình, xỏ khuyên 4. **Quan hệ tình dục an toàn**: - Sử dụng bao cao su - Hạn chế đối tác tình dục 5. **Phòng lây từ mẹ sang con**: - Xét nghiệm viêm gan B, C cho phụ nữ mang thai - Tiêm globulin miễn dịch và vaccine viêm gan B cho trẻ sơ sinh của mẹ HBV dương tính Viêm gan virus là bệnh có thể phòng ngừa hiệu quả. Việc tiêm phòng, thực hiện lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ là những biện pháp quan trọng để bảo vệ lá gan của bạn khỏi các loại virus nguy hiểm này. Nguồn: World Health Organization (https://www.who.int/), Centers for Disease Control and Prevention (https://www.cdc.gov/), Bộ Y tế Việt Nam (https://moh.gov.vn/)